Monday25July2022
11:46
33
موسس بزرگترین وقف علمی کشور
موسس بزرگترین وقف علمی کشور
موسس بزرگترین وقف علمی کشور
موسس بزرگترین وقف علمی کشور
مرحوم حسینعلی البرز واقف و مؤسس بنیاد فرهنگی البرز است که به سبب تنوع اقدامات ایشان در سال های قبل از تأسیس بنیاد و سپس تمرکز فعالیت ها در بنیاد فرهنگی البرز، با هدف معرفی الگوهای موفقی از واقفین خیراندیش، ایشان را به عنوان چهره ماندگار وقف علمی به جامعه معرفی نمود.
بنیاد فرهنگی البرز به عنوان یکی از معدود موقوفات کشور است که در طول بیش از نیم قرن از عمر خود، صرفا در بخش اهدای جوایز علمی به نخبگان کشور فعالیت مینماید و در طول این سنوات، بیش از چندین هزار نفر از برترین های کشور را مورد تقدیر و تشویق قرار داده است. به هدف ترویج فرهنگ وقف علمی در کشور و آشنایی بیشتر جامعه با نیات واقف و فعالیت های این بنیاد، ذیلا به معرفی بنیاد، واقف و اهداف و اقدامات آن اشاره میگردد.
حسینعلی البرز کیست؟
حسینعلی البرز در سال 1285 شمسی در تهران متولد شد. مادرش را در سن دو سالگی از دست داد. در هفت سالگی وارد مدرسه قزاقخانه که در آن زمان روس ها تاسیس کرده بودند، می شود اما به دلیل اینکه فارغ التحصیلان این مدرسه می بایست به خدمت ارتش درمی آمدند، با رضایت پدر تغییر رشته داد و وارد مدرسه البرز شد. در سال 1310 ازدواج کرد که حاصل این ازدواج سه دختر می باشد که ایشان نیز خیّر، نویسنده و استاد دانشگاه می باشند. با فوت پدر، سرپرستی خانوادهی بدون درآمد و چند نفره بر عهده او قرار گرفت.
مرحوم البرز با بهره مندی از هوش سرشار و استعداد بالا خیلی زود با زبانهای روسی، انگلیسی و آلمانی آشنا شده و وارد شغل دولتی (ابتدا وزارت دارایی و سپس دیوانعالی) می شود، اما فساد اداری و مشکلات معیشتی، او را مجبور به کناره گیری از شغل دولتی میکند.
ایشان در سال 1312 در اولین اقدام اقتصادی آزاد، با شرکت در یک مناقصه دولتی و با ابتکار عمل مناسب، مغازهای را در خیابان فردوسی میخرد که مقدمات تجارت با کشور آلمان را برایش فراهم می کند و در ادامه با کار شبانه روزی و تلاش طاقت فرسا در مدت سه سال، موفق به دریافت نمایندگی یازده شرکت معتبر آلمانی (رادیو، موتورسیکلت، دوچرخه، گرامافون، صفحه و ...) میشود. بدین ترتیب ایشان عملا بدون هر گونه ارث مادی از پدر و صرفا با تکیه بر توان و تخصص شخصی، ضمن معرفی خود به عنوان یکی از 50 کُنشگر اقتصادی 150 سال اخیر ایران، میتواند سرمایه معتنابهی را برای خود رقم بزند و در ادامه این دارایی، توانست روح والای این بزرگمرد را در انجام اقدامات خیر و ماندگار متعدد در مابقی سالهای حیاتش ارضا نماید.
مرحوم البرز که به دلیل درمان بیماری خود به کشور کانادا سفر کرده بود، در 26 مهرماه 1377 در همانجا فوت و به خاک سپرده میشود.
برخی از اقدامات خیر و ماندگار متعدد مرحوم البرز
اقدامات خیرخواهانه مرحوم البرز را میباید به دو مرحله قبل و بعد از تاسیس بنیاد فرهنگی البرز در سال 1342 تقسیم نمود.
اهم اقدامات ایشان طی سالهای 1324 تا سال 1341 بسیار متنوع و متعدد است که اهم آنها عبارتند از: اهدای یک دستگاه بیمارستان سیار مجهز به اتاق عمل و چشم پزشکی با مشارکت فرزندان به جمعیت هلال احمر فعلی؛ احداث سالن انتظار بیماران در بیمارستان امام خمینی فعلی؛ اهدای چندین دستگاه مولد تولید برق به بیمارستانها جهت جلوگیری از توقف در عمل جراحی؛ اهدای تمامی تجهیزات اتاق عمل بیمارستان امیراعلم؛ اهدای تعدادی تخت بیمارستانی و پتو به بیمارستان امام خمینی فعلی؛ اهدای وسایل کامل جراحی فک و صورت به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران؛ اهدای پتو به زلزله زدگان لار در استان فارس؛ کمک نقدی و اهدای لباس به بیماران و دانش آموزان بیبضاعت؛ ساخت و اهدای مدرسه و آب انبار در سوهانک و شادآباد تهران و ...
از آنجا که اقدامات خیرخواهانه و انسان دوستانه پراکنده نمی توانست حس نوع دوستی البرز را اقناع کند، در تاریخ 27 اسفند سال 1342 تمام اموال خود را با تاسیس بنیاد فرهنگی البرز با سرمایهای معادل سرمایه ایجاد یک بانک خصوصی در کشور وقف نمود. با اینحال بعد از تاسیس بنیاد و بر حسب شرایط، اقدامات نیکی را طی سالهای 1345 تا سال 1355 انجام داد که برخی از آنها عبارتند از: کمک به سیل زدگان پاکستان؛ کمک به گرسنگان آفریقا؛ پرداخت کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان ایرانی در کشور عراق؛ پرداخت هزینه ساخت کتابخانه در مدرسه البرز فعلی و دانشگاه امیرکبیر؛ بورس دو کودک خردسال از آغاز دورۀ تحصیلی متوسطه تا پایان دانشگاه و ...
اهم اقدامات بنیاد فرهنگی البرز در زمان مدیریت مرحوم البرز در بنیاد
اقدام ماندگار مرحوم البرز، تاسیس این بنیاد از طریق وقف تمام اموال خود بود بطوریکه ایشان حتی خانه شخصی خود را نیز فروخت و مبلغ آن را به مجموع داراییهای بنیاد افزود و در یکی از اتاقهای هتل ایرانشهر (که آن هتل هم ارث او به دخترانش بود و آنها نیز به تبعیت از پدر، این هتل را به بنیاد اهدا نموده بودند)، زندگی کرد. مرحوم البرز علیرغم بیماری و منع پزشکان از هرگونه فعالیت، مسئولیت مدیرعاملی بنیاد را با اشتیاق به عهده گرفت و در طی 15 سال حضور در ایران (تا پیش از اعزام به خارج از کشور جهت عمل جراحی معده در سال 1357)، مادامالعمر خود را از دریافت هرگونه حقوق و پاداش و مزایا بابت مدیریت در بنیاد محروم کرد و به عبارتی، علاوه بر وقف تمامی اموال خود، وجود خود را نیز وقف نمود. این در حالیست که ایشان با وصیت مبنی بر واگذاری جسد خود برای کالبد شکافی به دانشگاه تهران، حتی از وقف پیکر خود نیز غافل نشد.
مرحوم البرز طی این سالها ضمن عضویت در اولین هیئت امنای دانشگاه شریف، تمام تلاش خود را در حمایت از نخبگان ایرانی در تمامی سطوح از طریق ابداع و اعطای وام شرافتی (بدون ضامن و بهره) به دانشجویان و در سالهای بعد اعطای وام اشتغال به کار به فارغ التحصیلان دانشگاهی و همچنین ابتکار و اهدای جایزه بنیاد البرز به عنوان جایزه نوبل ایرانی به برترین های علمی کشور به کار بست.